Theo đánh giá của Thủ tướng, tình trạng sử dụng đất không đúng mục đích hoặc cho thuê, mượn, chuyển nhượng đất trái phép… diễn ra thường xuyên trên phạm vi cả nước, đặc biệt là sai phạm của các tổ chức kinh tế quốc doanh và sự nghiệp công. Sở Tài nguyên Môi trường Hà Nội vừa có báo cáo sau đợt kiểm tra của UBND thành phố đối với 420 dự án được giao đất, được cho thuê đất trên địa bàn trong thời gian từ 1/1/2003 đến 31/12/2008. Đoàn kiểm tra đã phát hiện 20 dự án (tương đương với tổng diện tích khoảng 365.000 m2) có vi phạm nghiêm trọng cần phải thu hồi.Do đó, để thực hiện nghiêm việc quản lý tài sản công, Sở Văn hóa và Thể Thao đề nghị Sở Xây dựng, UBND TP Hà Nội kiểm tra, không cho phép xây dựng và đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các ngành liên quan giúp Trung tâm Văn hóa thành phố Hà Nội xử lý thu hồi khu đất nêu trên để sử dụng đúng mục đích.

Haprosimex là một đơn vị trong diện nghi vấn sử dụng sai mục đích khu đất đẹp nằm giữa trung tâm Hà Nội. Theo quyết định của UBND TP Hà Nội ngày 18/2/2009, Công ty Sản xuất Xuất nhập khẩu Tổng hợp Hà Nội (Haprosimex) được phép thuê 353,4 m2 đất tại số nhà 22 Hàng Lược (Hoàn Kiếm, Hà Nội) để sử dụng tòa nhà 4 tầng làm trụ sở làm việc trong thời hạn 50 năm. Giá tiền thuê đất mỗi năm được tính 339.300 đồng mỗi m2, giữ ổn định trong 5 năm. Đặc biệt, nội dung trong hợp đồng thuê đất ký giữa Haprosimex và Ủy ban cũng ghi rõ, mục đích sử dụng làm trụ sở theo quyết định của thành phố.

Tiêu chí quan trọng nhất của mô hình đầu tư này là quỹ đất phải sạch, pháp lý hoàn chỉnh, có thể xây dựng cao tầng (6-7 tầng trở lên), không vướng tranh chấp. Chủ đất cam kết thời hạn thuê tối thiểu 5 năm, tốt nhất là 10 năm để có thời gian thu hồi dòng vốn và đạt lợi nhuận cao.

Trên thực tế, bài toán săn đất cho thuê có thể áp dụng với bất cứ điều kiện thời gian nào, 1-3 năm, 3-5 năm, 6-10 năm thậm chí 50 năm. Tùy vào thời hạn thuê đất dài hay ngắn và các điều khoản cam kết mà chất lượng công trình sẽ được đầu tư từ cao – trung cấp tới bình dân.

Ngày 15/7/2009, Công ty Haprosimex đã cho Công ty cổ phần Thời trang NEM thuê ngôi nhà này trong thời hạn 34 năm với mức thuê trọn gói lên tới 24 tỷ đồng. Trong khi đó, nếu tính trung bình tiền thuê đất 339.300 đồng mỗi m2, theo hợp đồng ký kết, trong 50 năm, Haprosimex chỉ phải trả cho UBND gần 6 tỷ đồng.

Theo luật sư Phạm Đức Giang, Trưởng Văn phòng Luật sư BMC, TP Hà Nội, mục đích thuê đất của Haprosimex là để xây dựng công trình, trụ sở làm việc, do đó, công trình xây dựng đó phải sử dụng đúng mục đích và không được phép cho thuê lại. Theo luật sư Giang, Haprosimex đã vi phạm Luật Kinh doanh Bất động sản, điều 7, khoản 1 điểm a bởi đây là nhà ở không thuộc đối tượng được phép kinh doanh. “Theo điều 17, Luật Kinh doanh bất động sản, tổ chức, cá nhân vi phạm quy định của Luật này thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật”, ông Giang nói.

Ông Vũ Tấn Dũng, Chủ tịch HĐQT Công ty Haprosimex cho rằng, việc công ty cho thuê lại công trình 4 tầng trên mảnh đất công là không vi phạm pháp luật. Ông Dũng thừa nhận đất đai thuộc sở hữu toàn dân, do Nhà nước là người đại diện và thống nhất quản lý. , tuy nhiên, công trình trên đất do công ty xây dựng nên đương nhiên công ty có quyền quyết định. “Trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ghi rõ là mục đích sản xuất kinh doanh và chúng tôi có chức năng kinh doanh bất động sản nên việc cho thuê lại là điều hết sức bình thường. Nếu nhà của Nhà nước, sau đó chúng tôi cho thuê thì mới vi phạm pháp luật”, ông Dũng nói.

Trao đổi với VnExpress.net, ông Nguyễn Hữu Nghĩa, Phó giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường TP Hà Nội cho rằng, Luật Đất đai quy định, các tổ chức cá nhân có quyền cho thuê tài sản trên đất. Tuy nhiên, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ghi rõ đất tại 22 Hàng Lược thuộc nhóm đất sản xuất kinh doanh với mục đích sử dụng là trụ sở làm việc, không phải là mục đích để kinh doanh. Luật đất đai quy định, người được giao đất cho thuê đất mà không sử dụng thì phải đem trả lại Nhà nước. “Để khẳng định Haproximex đúng hay sai phải có kết luận của thanh tra, kiểm tra. Chúng tôi đã chỉ đạo cho thanh tra Sở xem xét và báo cáo cụ thể để đưa ra kết luận cuối cùng”, ông Nghĩa nói.

Hoàng Lan – Vnexpress.net

(MINH KHUE LAW FIRM: Bài viết được đăng tải nhằm mục đích giáo dục, phổ biến, tuyên truyền pháp luật và chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước không nhằm mục đích thương mại. Thông tin nêu trên chỉ có giá trị tham khảo và có thể một số thông tin pháp lý đã hết hiệu lực tại thời điểm hiện tại vì vậy Quý khách khi đọc thông tin này cần tham khảo ý kiến luật sư, chuyên gia tư vấn trước khi áp dụng vào thực tế.)